MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU KÉM
Phần I - Đặt vấn đề
Đào
tạo thế hệ trẻ trở thành những người năng động sáng tạo, độc lập tiếp
thu tri thức khoa học kỹ thuật hiện đại, biết vận dụng và thực hiện các
giải pháp hợp lý cho những vấn đề trong cuộc sống xã hội và trong thế
giới khách quan là một vấn đề mà nhiều nhà giáo dục đã và đang quan
tâm. Vấn đề trên không nằm ngoài mục tiêu giáo dục của Đảng và Nhà nước
ta trong giai đoạn lịch sử hiện nay.
Đổi
mới phương pháp dạy học được hiểu là tổ chức các hoạt động tích cực cho
người học, kích thích, thúc đẩy, hướng tư duy của người học vào vấn đề
mà họ cần phải lĩnh hội. Từ đó khơi dậy và thúc đẩy lòng ham muốn, phát
triển nhu cầu tìm tòi, khám phá, chiếm lĩnh trong tự thân của người học
từ đó phát triển, phát huy khả năng tự học của họ. Đối với học sinh bậc
THCS cũng vậy, các em là những đối tượng người học nhạy cảm việc đưa
phương pháp học tập theo hướng đổi mới là cần thiết và thiết thực. Vậy
làm gì để khơi dậy và kích thích nhu cầu tư duy, khả năng tư duy tích
cực, chủ động, độc lập, sáng tạo phù hợp với đặc điểm của môn học đem
lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh? Trước vấn đề đó người giáo
viên cần phải không ngừng tìm tòi khám phá, khai thác, xây dựng hoạt
động, vận dụng, sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học trong các giờ
học sao cho phù hợp với từng kiểu bài, từng đối tượng học sinh, xây
dựng cho học sinh một hướng tư duy chủ động, sáng tạo.
Bên
cạnh đó, vấn đề học sinh yếu kém hiện nay cũng được xã hội quan tâm và
tìm giải pháp để khắc phục tình trạng này, để đưa nền giáo dục đất nước
ngày một phát triển toàn diện thì người giáo viên không chỉ phải biết
dạy mà còn phải biết tìm tòi phương pháp nhằm phát huy tính tích cực
của học sinh và hạ thấp dần tỉ lệ học sinh yếu kém.
Vấn
đề nêu trên cũng là khó khăn với không ít giáo viên nhưng ngược lại,
giải quyết được điều này là góp phần xây dựng trong bản thân mỗi giáo
viên một phong cách và phương pháp dạy học hiện đại giúp cho học sinh
có hướng tư duy mới trong việc lĩnh hội kiến thức.
Phần II – Giải quyết vấn đề
Để
nâng dần chất lượng học sinh không phải là chuyện một sớm một chiều mà
nó đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn và lòng quyết tâm của người giáo viên.
Phụ
đao học sinh yếu kém phải được giáo viên quan tâm nhất là trong tình
hình học tập hiện nay của học sinh, nhưng phụ đao như thế nào, phương
pháp ra sao thì đó cũng là một vấn đề đòi hỏi giáo viên cần phải không
ngừng tìm hiểu.
Sau
đây tôi xin phân tích một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh
yếu kém để từ những nguyên nhân đó có thể tìm ra hướng khắc phục khó
khăn giúp học sinh vươn lên trong học tập.
I/ Nguyên nhân dẫn đến học sinh yếu kém:
1. Về phía học sinh:
Học
sinh là người học, là người lĩnh hội những tri thức thì nguyên nhân học
sinh yếu kém có thể kể đến là do cá nhân học sinh trong đó có thể kể
đến một số nguyên nhân sau.
- HS lười học:
qua quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy rằng đa số các học sinh yếu kém
là những học sinh cá biệt, vào lớp không chịu chú ý chuyên tâm vào việc
học, về nhà thì không xem bài, không chuẩn bị bài, cứ đến giờ học thì
cặp sách đến trường, nhiều khi học sinh còn không biết ngày đó học môn
gì, vào lớp thì không chép bài vì lí do là không có đem tập học của môn
đó.
Còn
một bộ phận không ít học sinh thì không xác định được mục đích của việc
học, học để có điều kiện đi chơi, đến lớp thì lo chọc phá bạn bè, gọi
đến thì không biết trả lời, đang giờ học thì xin ra ngoài để chơi.
Theo
sách giáo khoa hiện hành thì để dễ dàng tiếp thu bài, nhanh chóng lĩnh
hội được tri thức thì người học phải biết tự tìm tòi, tự khám phá, có
như thế thì khi vào lớp mới nhanh chóng tiếp thu và hiểu bài một cách
sâu sắc được. Tuy nhiên, phần lớn học sinh hiện nay đều không nhận thức
được điều đó. Học sinh chỉ đợi đến khi lên lớp, nghe giáo viên giảng
bài rồi ghi vào những nội dung đã học rồi về về nhà lấy tập ra “học
vẹt” mà không hiểu được nội dung đó nói lên điều gì.
- Học sinh không có thời gian cho việc tự học:
Với một vùng nông thôn nghèo như Đại Ân 1, đa số người dân sống bằng
nghề làm thuê để kiếm sống qua ngày, cuộc sống rất bấp bênh nhưng vẫn
cố gắng lo cho con em đi học. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cứ nghĩ học
sinh đến trường, học những gì giáo viên giảng là đủ rồi mà còn chưa chú
ý đến vấn đề tự học của học sinh. Một số bộ phận học sinh thì cha mẹ đi
làm thuê, phải làm công việc nhà, chăm sóc em nhỏ… nếu các giáo viên có
điều kiên đi ngang qua con đường đến trường trong những ngày thu hoạch
mía thì chắc hẳn thầy cô sẽ thấy đâu đó học sinh của mình đang đốn mía,
đang vác mía hay làm một công việc gì đó ở ngoài đồng mà đáng lí ra
thời gian đó học sinh phải ngồi trên lớp hoặc thảo luận với bạn bè
trong những giờ học nhóm.
- Học sinh bị hỏng kiến thức từ lớp nhỏ:
Đây là một điều không thể phủ nhận, với chương trình học tập hiện nay,
để có thể học tốt, đặc biệt là các môn như Toán, Văn, Anh văn… thì để
việc học tập có kết quả thì đòi hỏi trước đó học sinh phải vốn kiến
thức nhất định. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều học sinh đã không có được
những vốn kiến thức cơ bản ngay từ lớp nhỏ, từ đó càng lên các lớp lớn
hơn, học những kiến thức mới có kiên quan đến những kiến thức cũ thì
học sinh đã quên hết cho nên việc tiếp thu kiến thức mới trở thành điều
rất khó khăn đối với các em. Nguyên nhân này có thể nói đến một phần
lỗi của giáo viên là chưa đánh giá đúng trình độ của học sinh.
2. Về phía giáo viên:
Học sinh học yếu không phải nguyên nhân toàn là ở học sinh mà một phần ảnh hưởng không nhỏ là ở người giáo viên.
Thầy
hay thì mới có trò giỏi. Ngày nay, để có thể thực hiện tốt trong công
tác giảng dạy thì đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng học tập nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tuy nhiên, ở đây không phải giáo
viên nào có trình độ học vấn cao, tốt nghiệp giỏi thì sẽ giảng dạy tốt
mà ở đây đòi hỏi người giáo viên phải biết lựa chọn phương pháp dạy học
nào là tốt với từng đối tượng học sinh và với từng nội dung kiến thức.
Qua quá trình công tác tôi nhận thấy, vẫn còn một bộ phận giáo viên
chưa thật tâm huyết với nghề, chỉ rập khuôn theo một khuôn mẫu nhất
định mà chưa chú ý quan tâm đến các đối tượng học sinh. Chưa tìm tòi
nhiều phương dạy học mới kích thích tích tích cực chủ động của học
sinh. Chưa thật sự quan tâm tìm hiểu đến hoàn cảnh của học sinh, có khi
học sinh hỏi một vấn đề gì đó thì giáo viên lại tỏ ra khó chịu hay trả
lời cho học sinh với thái độ cọc cằn làm cho học sinh không còn dám hỏi
khi có điều gì chưa rõ.
Trên
đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh yếu kém mà bản
thân tôi nhận thấy trong quá trình công tác. Qua việc phân tích những
nguyên nhân đó, bản thân tôi đưa ra một số biện pháp để giáo dục, phụ
đạo học sinh yếu kém như sau:
II. Các biện pháp phụ đạo học sinh yếu kém:
1. Giáo dục ý thức học tập cho học sinh:
-
Giáo viên phải giáo dục ý thức học tập của học sinh ở bộ môn mình, tạo
cho học sinh sự hứng thú trong học tập bộ môn từ đó sẽ giúp cho học
sinh có ý thức vươn lên. Trong mỗi tiết dạy giáo viên nên liên hệ nhiều
kiến thức vào thực tế để học sinh thấy được ứng dụng và tầm quan trọng
của môn học trong thực tiễn.
-
Phải tạo cho không khí lớp học thoải mái nhẹ nhàng, đừng để cho học
sinh sợ giáo viên mà hãy làm cho học sinh thương yêu, tôn trọng mình.
Giáo viên không nên dùng biện pháp đuổi học sinh ra ngoài không cho học
sinh học tiết học đó khi học sinh không ngoan, không chép bài vì làm
như thế học sinh sẽ không được học tiết đó thế là học sinh lại có một
buổi học không thu hoạch được gì. Chúng ta phải tìm cách khuyên nhủ,
nhắc nhở học sinh giáo dục ý thức học tập của học sinh hoặc dùng một
biện pháp giáo dục đó chứ đừng đuổi học sinh ra ngoài trong giờ học.
-
Bên cạnh đó, việc giáo dục ý thức học tập của học sinh cũng phụ thuộc
rất lớn vào giáo viên chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm là người gần gủi
với học sinh, phải tìm hiểu đối từng đối tượng học sinh, thường xuyên
theo dõi các em về cả học lực và hạnh kiểm để kịp thời giáo dục, uốn
nắn học sinh của mình.
Ví
dụ 1: Học sinh Nguyễn Văn A, học lớp 7A, không thích học nhưng vì bị
gia đình ép buộc đi học nên đến lớp không chú ý nghe giảng mà chỉ lo
nói chuyện, làm mất trật tự trong giờ học, kết quả là học sinh đó học
tập kém.
_Hướng
giải quyết: Trước tiên, Giáo viên chủ nhiệm trao đổi với chính học sinh
đó để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sự yếu kém của học sinh, đồng thời
hỏi bạn bè của học sinh đó về hoàn cảnh gia đình và sinh hoạt của học
sinh. Từ đó giáo viên tìm hiểu được nguyên nhân và thường xuyên gần
gủi, khuyên nhủ học sinh về thái độ học tập, tổ chức các trò chơi có
lồng ghép việc giáo dục học sinh về ý thức học tập tốt và ý thức vươn
lên trong học tập, làm cho học sinh nhận thấy tầm quan trọng của việc
học. Bên cạnh đó, giáo viên trao đổi với gia đình, phối hợp với gia
đình giáo dục ý thức của học sinh, khuyên nhủ gia đình không nên quá gò
ép học sinh mà từ từ hướng dẫn học sinh học tập, thường xuyên gần gủi
giúp đở em để em thấy được sự quan tâm của gia đình mà phấn đấu.
2. Kèm cặp học sinh yếu kém:
-
Ngay từ đầu năm, giáo viên phải lập danh sách học sinh yếu kém bộ môn
mình ở năm học trước để nắm rõ các đối tượng học sinh, lập danh sách
học sinh yếu kém và chú ý quan tâm đặc biệt đến những học sinh này
trong mỗi tiết học như thường xuyên gọi các em đó lên trả lời, khen
ngợi khi các em trả lời đúng…
Download chuyên đề tại đây:
BÙI THANH TÙNG
(Bui Thanh Liem, 23.03.2009)
|